1.Allah oz mexluqatini hedden artiq cox sevir. Umumiyyetle butun senetkarlar oz yaratdiqlarini cox sevirler. Ona gore de Allah taala bendelerin xeyrini nezere alib be?zi hokmleri vacib ve mustehebb ve be?zi hokmlerin ise onlarin zererine oldugunu nezere alib haram ve mekruh hesab etmisdir. Ne gunahkarin gunahinin Ona zereri var, ne de muti (Allahin emrinden itaet eden) adamin itaetinin Ona xeyri vardir.
2.Ey insanlar, omrunuzu bos ve axirete xeyiri olmayan islere serf etmekden gozleyin. Cunki omrun her ani govher kimidir, daha dogrusu ondan qiymetlidir. Ona gore ki, govheri her hansi bir yolla elde etmek olar, omur ise daha ele gelmez. Ecel gelse bir an bele gecikmez.
3.Ey insanlar, gunah etmeyin! Dogrudan da gunah dunyada adami xar, axiretde ise ezaba ducar eder. Babamiz Ademin bir xeta ile cennetden cixarildigi haqda dusunun.
4.Ey insanlar, bele asanliqla bu govheri hedere vermeyin.
hedis 1.Ey insanlar, tenbellik, sefeh isle ve onlara sebeb olan seylerden uzaq olun. Deyilene gore seytan ve nefsi-emmare pis isleri gozel, gozel emelleri pis cilvelendirmekden aciz olduqda tenbellik ve bekarciliq yaradan islere: ehtiyacdan artiq yemek, yatmaq, rahatliliq, mal toplamaq, vaxti goruslere, sohbetlere, uzun-uzaq behslere serf etmeye uz tutarlar. Bes onlarin her birini insanin gozunde zinetlendirmekle onu bu isleri gormeye vadar eder ve neticede qiymetli vaxtini itirmekle bele menfi sifetlerin yaranmagina sebeb olar.
2.Ey insanlar, yasa dolmamis cavanligin, xestelenmemis saglamligin, zeiflenmemis quvvetin, yalniz olmamis dovletin, giriftar olmamis asudeliyin, olmemis ise heyatin qedrini bilin. Hedisde var ki, cennet ehli dunya islerinin hec birine deyil, yalniz Allahi zikr etmedikleri an ucun pesman olarlar.
3.Peygember (s)den revayet olunmusdur: Her kes qiyametde ozunu danlayacaq. Xeyir islerin sahibi deyer: Emellerimi bir az artirsaydim bundan da ustun meqam alardim. Pis islerin sahibi ise deyer:-Ey kas, o isleri gormeseydim ezab cekmezdim.
4.Peygember (s) oz hikmetli kalamlarinda Ebuzere bele buyurur: “Oz omrunun qedrini bilmekde dirhem ve dinar toplamaqdan cox heris ol.”
hedis 3
1.Hedislerde deyilir ki, emellerin Peygember (s)-in Ebuzere etdiyi vesiyyetlerden. En gozeli vaxti qorumaqdir ve her kes ekin vaxtini elden verse bicin vaxti pesman olar.
2.Ey insanlar, nebada olumden sonra sene xeyir vermeyen islere omrunu serf edesen. Hedisde var ki, aqil o kesdir ki, furset var iken sabahi (axiret) ucun is gorur ve zirek o kesdir ki, oz qedrini bilir ve olumden sonrasi ucun calisir. Axmaq o kesdir ki, oz nefsine tabe olur ve Allahdanda megfiret temennasi var.”
3.Axiretde faydasiz olan islere omru serf eden insan o sexse benzeyir ki, yer uzune tokulmus qiymetli das-qaslari qoyub yerin derinliklerinden cox cetinlikle kohne saxsi ve das parcalari cixarir. Ey insanlar, omrunuzun qedrini yaxsi bilin, onu size nicat vermeyen islerde itirmeyin ve ozunuzu barama qurdu kimi torun icine salib mehv etmeyin.
hedis 4
1.Size hec bir ehemiyyeti ve xeyiri olmayan sozlerden dilinizi saxlayin. Heqiqetde Adem ovladinin xetalarinin coxu dilinden cixar. Insanda dil kimi cox gunah bas veren ikinci bir uzv yoxdur.
2.Sizi cennete aparan xeyirli sozlerden basqasini dilinize getirmeyin. Hedisde var ki, mo?min bendenin susdugu vaxtlarini onun ucun savab yazarlar.
3.“Her kes her iki dunyada salamat qalmaq isteyirse oz dilini qorusun.”
4.Peygember (sellellahu eleyhi ve alihi ve sellem) buyurmusdur: “Mo?minin nicati dilini qorumaqdadir”
hedis 5
1.“Insanin cehenneme dusmesine sebeb onlarin dillerinin toretdiyi belalardan bsaqa bir sey varmi?!”
2.Bendenin qelbi saf olmasa imani duz olmaz. Dili duz olmasa qelbi saf olmaz. Cunki mo?minin dili qelbinin arasinda olar. Danismaqdan qabaq deyeceyi soz haqda fikirleser. Munafiqin qelbi ise dilinin arxasinda olar ve diline geleni deyer, xeyir-serini fikirlesmez. Susmaq pesmanciliq getirmez. Ne cox soz-sohbet var ki, dunyada ve axiretde pesmanciliq getirer. Kisi oz dilinin altinda gizlenib.
3.Ey insan, danismaqdan qabaq dusun ve onu agilin suzgecinden kecir. Eger Allaha xatir olsa danis, yoxsa sakit ol, sus, dinme! Ne gozel deyilib: “Dil cox baslari belaya salibdir, o bizimle birge dogulmus dusmenimizdir”. Hedisde var ki, ele bir beden uzvu yoxdur ki, demesin: “Seni Allaha and verirem, meni ezaba ducar etme.”
4.Deyibler ki, eger danismaq ve susmagin eyiblerin gorsetmek istesek danismaq gumusdurse, susmaq ise qizildir. Be?zen mueyyen sebeblere gore danismaq qizil olar, sukut ise hec; Meselen, exlaqdan, ser?i qaydalardan danismaq, yaxud nesihet etmek. Hetta be?zi hallarda sukut oldurucu zeher kimidir. Meselen, emr be me?ruf ve nehy ez munker zamani susmaq, duz yola gelmek isteyenlere yol gostermeyib susmaq ve s. Allah taala sizi beyendiyi islerde muveffeq ve gelecek gunlerinizi ise kecmis gunlerinizden xeyirli etsin.
hedis 6
1.Her gece oz-ozunuzle hesab cekin............. Ey insan, (Allah sene her iki dunyanin xeyrini ruzi etsin) seninle hesab cekilmemis ozun ozunle hesab cek. Mudir her gece oz iscisi ile hesab cekdiyi kimi sen de her gece yatmaqdan qabaq bu oten gun erzinde etdiklerini saf-curuk et. Eger o isler arasinda gunahin varsa Allahdan o gunahin bagislanmagini iste ve eger yaxsi bir emeli terk etmisense yerine yetirmeyi qerara al. Eger sustluk, geflet, bekarciliq, mal zay etmek kimi hallara ducar olmusansa, ozune moize ve nesihet vermekle nefsini edeblendir ve onu itaet etmeye mecbur et. Tacir kimi deqiq ol, vaxtini zay etme, omru ucuz ve ziyanli qiymete satma. Eger vaxtini yaxsi islerde serf etmisense buna gore Allaha sukr et ve ondan bu islerin coxalmasini iste. Imamlardan revayet olunur ki, “Her gun ozu ile hesab cekmeyen sexs bizim sielerimizden deyil. Eger gun erzinde xeyirli is gorubse Allahdan bu isin coxalmagini istesin ve eger gunah is gorubse Allahdan bagislanmagini isteyib tovbe etsin”
| 
